جشنواره ، آنکه گفت آری آنکه گفت نه

معمولاً در حوالی جشنواره های نمایش بحث لزوم و کارکرد برگزاری جشنواره داغ‌تر از دیگر زمانها می شود .عده‌ای معتقدند تئاتر ما جشنواره زده شده و از جایگاه واقعی خود که مخاطب است فاصله گرفته و به تبع آن تاثیر گذاری و کارکرد خود را در جامعه از دست داده است . مخاطبین جشنواره‌ها عده‌ای محدود هستند که بیشترشان هم خود هنرمندان این عرصه اند . در بسیاری از موارد جشنواره ها و نوع داوریشان باعث ایجاد جریانهایی در نمایش شده‌اند که بیشتر از آنکه از نیاز جامعه و یا دغدغه‌ی هنرمند سرچشمه بگیرند تلاشی هستند برای کسب و جلب سلیقه‌ی حاکم بر جشنواره . به یاد دارم سالها پیش وقتی شهرکرد میزبان جشنواره یکی از مناطق بود به شکل عجیبی نمایش های برگزیده‌ی هر استان بسیار شبیه به هم بودند . وقتی به دنبال دلیلی برای این اتفاق بودیم به نوع داوری که در سالهای گذشته در آن استان اتفاق افتاده بود می رسیدیم . خاطرتان هست در هر بازه‌ی زمانی نوعی از تاتر در کشور فراگیر می شد . نمایشهای ملی ، بومی محلی ،مدرن ، سیاسی ، اجتماعی و ... واین اتفاق همزمان در فرم و محتوا رخ میداد و تبدیل به یک تب می شد تعداد قابل توجه جشنواره های موضوعی نیز مزید بر علت می شود  .از سویی دیگر  در بسیاری از موارد جشنواره ها به جای آنکه محلی برای کشف و بروز  استعدادهای ناشناخته و تقویت جریانهای اصیل و ناب تاتری باشند ،  تبدیل به محلی برای ایجاد سر خوردگی وبی‌انگیزه‌گی در هنرمندان می شوند .  پس چه باید کرد جشنواره آری یا نه ! .

اما امروز با وجود تمام مضراتی که ذکرشان رفت ، جشنواره‌ی تاتر استانی تنها امیدی است که میتوان به آن امیدوار بود برای حفظ اندک ته مانده‌ای از تاتر شهرستان . برخی معتقدند تمام بودجه‌ای که صرف جشنواره می شود را به اجرای عمومی اختصاص بدهیم .پیشنهاد وسوسه کننده‌ای  است اما باید توجه داشت که در بودجه فرهنگی ادارات فرهنگ و ارشاد اسلامی ردیف خاصی برای تاتر وجود ندارد و این بودجه به شکلی شناور صرف هزینه‌های فرهنگی در بخش‌های مختلف می شود که از قضا تعدادشان هم کم نیست . در حال حاضر جشنواره هزینه کرد این بودجه را در نمایش ایجاب می کند و در صورت حذف جشنواره این اجبار و ایجاب از بین می رود و این بودجه نصف می شود و سالهای بعدتر هی نصفتر !. از سوی در تعدادی از استانها از جمله چهارمحال و بختیاری هنوز زیرساخت های مناسب برای تاتر و اجرای عموم وجود ندارد  . حذف جشنواره تاتر مناطق نیز با هر انگیزه و علتی که انجام گرفته است ضربه‌ی خود را بر پیکر نیمه جان تاتر شهرستان می زند .

شاید بخشی از مشکل اینجاست که در سیاست گذاری‌ها به جای حل مسئله آن را پاک میفرماییم . به جای حذف جشنواره‌های مفید ، باید آسیب هایشان را شناخت و آنها را برطرف کرد تا جشنواره ها را به کارکرد اصلی و فلسفه وجودیشان برگردانیم . و البته در این میان جشنواره های متعدد موازی و بدون فایده را نیز شناسایی و برایشان فکری کنیم  .

تاکه قبول افتد و که در نظر آید .

قاسم اسماعیلی دهکردی عضو انجمن نمایش استان چهارمحال و بختیاری