نگاهی به چالشها و راهکارها از زبان ژاکلین اعتصامی عضو هیات انتخاب جشنواره تئاتر تک:
تئاتر تک نفره، بستر امیدآفرینی

ژاکلین اعتصامی، عضو هیات انتخاب پنجمین جشنواره تئاتر تک، ضمن ارزیابی آثار این دوره، بر اهمیت نقش تئاتر تک نفره در انتقال امید و انرژی مثبت به جامعه تاکید کرد و راهکارهایی برای ارتقاء کیفی این گونه نمایشی ارائه داد.
به گزارش خبرنگار ایران تئاتر در چهارمحال و بختیاری، ژاکلین اعتصامی عضو هیات انتخاب پنجمین جشنواره تئاتر تک گفت: به عنوان یکی از اعضای هیئت انتخاب پنجمین جشنواره تئاتر تک، وظیفه خود میدانم که ضمن تقدیر از تلاشهای هنرمندان شرکتکننده، به بررسی نقاط قوت و ضعف آثار و ارائه پیشنهاداتی برای ارتقاء سطح کیفی این جشنواره در سالهای آتی بپردازم.
اعتصامی افزود: در این دوره از جشنواره، پس از بازبینی دقیق ۱۴ اثر راه یافته به مرحلهی انتخاب نهایی، ۴ اثر به صورت قطعی به جشنواره راه یافتند و ۴ اثر دیگر نیز به صورت مشروط پذیرفته شدند. این تصمیم با هدف انتخاب آثاری با کیفیت مطلوبتر گرفته شد.
این هنرمند ضمن اشاره به بهبود نسبی آثار حاضر در جشنواره نسبت به سال قبل، اظهار داشت: با این حال، متاسفانه باید اذعان کنم که هنوز با سطح کیفی ایدهآل فاصله داریم. این مسئله، فراتر از جشنواره تئاتر تک، در اغلب آثار نمایشی کشور، حتی در اجراهای عمومی نیز قابل مشاهده است و نیازمند تحلیل جامعتری از عوامل موثر بر کیفیت آثار نمایشی است.
اعتصامی گفت: عدم وجود نگاهی جدی و عمیق به متن و کارگردانی، از مشکلات اساسی بسیاری از آثار بود. به نظر میرسد که برخی از هنرمندان، به جای تمرکز بر خلق اثری هنری و تاثیرگذار، صرفا به اجرای یک متن اکتفا کردهاند. این نشان میدهد که هنوز درک عمیقی از ضرورت تلفیق خلاقیت کارگردانی و قدرت متن در تئاتر، به ویژه در قالب تئاتر تک نفره، وجود ندارد.
این هنرمند تئاتر چهارمحال و بختیاری افزود: در مورد نمایشهای تک نفره، باید گفت که این فرم نمایشی، هم فرصتها و هم چالشهای منحصر به فردی را پیش روی هنرمندان قرار میدهد. تئاتر تک نفره، فرصتی استثنایی برای کاوش در عمق روان شخصیتها و برقراری ارتباطی صمیمی و عمیق با مخاطب است. اما در عین حال، اجرای موفق آن نیازمند مهارتهای ویژهای در بازیگری، کارگردانی، و همچنین، درک عمیقی از طراحی صحنه و نور است. بسیاری از آثار ارائه شده، نتوانستند از این فرصتها به خوبی استفاده کنند.
اعتصامی افزود: در دنیای امروز، تئاتر موفق، تئاتری است که ایدههای نو و خلاقانهای را عرضه میکند و حرفی برای گفتن دارد. این امر، مستلزم مطالعه، تحقیق، آموزشهای مستمر، و بهروز بودن با آخرین تحولات و روندها در دنیای تئاتر است. متاسفانه، دسترسی هنرمندان، به ویژه در استان ما، به این منابع آموزشی محدود است.
اعتصامی گفت: پیشنهاد من این است که در کنار برگزاری جشنواره، کارگاههای آموزشی تخصصی با حضور اساتید برجسته و صاحبنام تئاتر، برگزار شود. این کارگاهها باید به صورت کاملا عملی و کارگاهی برگزار شوند تا هنرمندان بتوانند به صورت مستقیم از تجربیات اساتید بهرهمند شوند. تمرکز این کارگاهها باید به ویژه بر روی نمایشنامهنویسی و کارگردانی تئاتر تک نفره باشد. مباحثی مانند خلق شخصیت، طراحی صحنه و نور برای تئاتر تک نفره، ارتباط با مخاطب، استفاده از تکنیک های پیشرفته بازیگری برای اجراهای تک نفره، و همچنین، بررسی نمونههای موفق جهانی در این حوزه، باید جزو برنامه های آموزشی باشد.
اعتصامی با اشاره به انتخاب متن به عنوان یکی از عوامل بسیار مهم در خلق یک اثر نمایشی موفق گفت: هنرمندان باید در انتخاب متن، دقت و وسواس بسیار زیادی به خرج دهند. متن نمایشنامه، ستون فقرات اثر است. انتخاب یک متن ضعیف، میتواند تمام تلاشهای کارگردان و بازیگر را بینتیجه بگذارد. تغییرات غیرضروری و سلیقهای در متن، میتواند ساختار نمایشنامه را تخریب کند. همچنین، هنرمندان باید برای کار خود ارزش قائل شوند و زمان کافی را به تمرین و آمادهسازی اختصاص دهند. تمرین بیشتر، به آنها کمک میکند تا به ایرادات کار خود پی ببرند و اثری پختهتر و حرفهایتر ارائه دهند.
این بازیگر توانمند استان اظهار داشت: ما به عنوان هنرمند، رسالتی داریم و آن هم انتقال امید، نور و انرژی مثبت به جامعه است. البته پرداختن به موضوعات اجتماعی، سیاسی و فرهنگی، بسیار ارزشمند است، اما این موضوعات باید با نگاهی سازنده و امیدوارکننده به تصویر کشیده شوند.
در مورد آثار مشروط، اعتصامی گفت: این آثار با وجود نقاط ضعف، قابلیت بهبود و رسیدن به سطح کیفی مورد نظر را دارند. انتظار میرود هنرمندان با تلاش بیشتر و رفع نواقص موجود، شایستگی حضور خود در مراحل بعدی جشنواره را نشان دهند.
در نهایت، امیدوارم که این جشنواره، گامی بلند در جهت بهبود کیفیت تئاتر تک نفره در استان و کشور باشد.
گفتنی است پنجمین جشنواره تئاتر تک فروردین ماه 1404 با دبیری امین بسیم در شهرکرد برگزار خواهد شد.